Toplumların Çöküşünde Rüşvet

Toplum, tepeden tırnağa yolsuzluk dalgasının içine dalmışsa, bu durumda, hayatın tümünde yolsuzluk hâkim bir faktör olarak ortaya çıkar. Hiç şüphesiz burada, küçük çaplı, zararı belirli bir bölge içerisinde dönüp dolaşan, çevreyi pek etkilemeyen ve her toplumda görülebilecek cinsten olan yolsuzluklardan söz edilmiyor. Burada bahsedilen yönetim sisteminin etkilediği her şeye bulaşan büyük çaplı yolsuzluklardır. İşte bu tür yolsuzluk, yani toplumun tümünü çürüten türden bir yolsuzluk, Seyyid Hüseyin El Attas'ın Toplumların Çöküşünde Rüşvet kitabının konusunu oluşturuyor. Yazar, yolsuzlukları yok etme girişimlerinin insan davranışlarını bir bütün olarak ele alma esasına istinat ettirilmesi gerektiğinin altını çiziyor.

Elbette yolsuzluk, son derece karmaşık bir olgu… Bu yüzden bir tek kitabın çizdiği çerçeve içerisinde bütün yönleriyle ele alınabilmesi mümkün değil. El Attas, yolsuzlukla mücadelede kanunî ve idarî tedbirlerin tek başlarına yeterli olmadığını örneklendirerek, bunun ötesinde, yönetici sınıfın tutarlı bir ahlâk anlayışına muhtaç olduğumuzu vurguluyor. Ona göre, ahlâkî bakımdan olgun yeterli sayıda insanın desteği olmaksızın, yolsuzluklarla başa çıkmak için girişilen her çaba sonuçsuz kalmağa mahkûmdur. Yolsuzluk ve rüşvetin çarpıcı bir teşhirini yapan kitap, toplumsal çürümeden nasıl kurtulacağımızın yolunu da gösteriyor.