Kozmopolitizm - Siyasi Evrenselcilik Üzerine Bir İnceleme

Ulus-devletin sınırlarını aşındırdığı söylenen küreselleşme çağında, insanlığı ortak bir etik zeminde buluşturmayı amaçlayan fikirler yeniden ön plana çıkmıştır. Siyasi düşünce tarihinin en eski kavramlarından biri olan dünya vatandaşlığı, yüzyıllar boyunca farklı dönemlerin krizleri ve umutlarıyla şekillenmiştir. Kozmopolitizm düşüncesinin antik çağlardan günümüze kadar uzanan serüveninde baskın olan özellik, etik bir çağrı ve siyasi bir proje olmasıdır. Dünya vatandaşlığı kavramının soyağacı, Antik Yunan filozoflarının insanı evrensel düzlemde ele alışlarına kadar götürülebilir. Bu sürecin devamında Batılı evrenselci yaklaşımlar, Aydınlanma düşünürlerinin evrensel insanlık ideali ve Immanuel Kant’ın "Ebedi Barış" risalesi yanında diğer eserlerinde serpilmiş olan kozmopolit hukuk ve etik düşüncesi, kozmopolitizmin belirleyici duraklarını oluşturur. Küreselleşme sürecinde bu köklerin belirleyiciliği altında Jürgen Habermas ve Otfried Höffe gibi düşünürlerin yaklaşımları da kozmopolit düşüncenin günümüz entelektüelleri üzerindeki etkisini gösterir. Ancak, kapsamlılık iddialarına rağmen kozmopolit evrenselcilik çağrılarını, farklılıkları ve yerel ihtiyaçları çoğu zaman göz ardı eden bir homojenlik varsayımına ve Batı merkezci bir temele dayandıkları gerekçesiyle eleştirel bir perspektifle ele almak gerekmektedir.