Eski İstanbul’da Yapılar ve Mekanlar (1931-1973)

Sermet Muhtar İstanbul Kitaplığı’nın 20. eseri Eski İstanbul’da Yapılar ve Mekânlar oldu. Yazarın 1931-1973 tarihleri arasında Akşam, Son Posta, Tasvir-i Efkâr gazetelerinde; İstanbul Belediye Mecmuası, Yeni Mecmua, Aydede,  Amcabey,  Resimli Tarih Mecmuası, Tarih Hazinesi mecmualarında ve İstanbul Ansiklopedisi için kaleme aldığı eski İstanbul’un yapı-bina ve mekânlarına dair yazıları derlenerek Eski İstanbul’da Yapılar ve Mekânlar adıyla kitap bütünlüğüne kavuşuyor.

Kitapta eski İstanbul’un köprü, okul, dergâh, türbe, camii, çarşı, sur, bend, kemer, su terazisi, rıhtım, kule, resmi daire, müze ve apartman gibi Tarihi Mekânları; devrin meşhur mağazaları, alışveriş yerleri, çarşı ve pazarlarına dair gözlemlerin yer aldığı Alışveriş Mekânları; kıraathane-kahvehane, tiyatro, sinema, bahçe ve çiftliklerin anlatıldığı Eğlence Mekânları, meşhur lokanta, börekçi ve şekercilerin yer aldığı Yeme-İçme Mekânları; Otelleri ve Mükeyyifat Mekânları ayrı ayrı bölümler halinde gruplandırıldı. Ve her bölümdeki yazılar kendi içinde kronolojik olarak sıralandı. 

Toplum hayatının bütün canlılığıyla ortaya çıktığı mekânlar devirden devire, zamandan zamana farklı şekiller göstererek insan-mekân ilişkisine yeni yeni görünümler kazandırırlar. Adeta toplum aynası mekândan insana, insandan mekâna doğru sürekli bir hareket ve hayat bilgisi sunar. Bu eser de eski İstanbul insanının toplum hayatını şekillendiren ve ona canlılık bahşeden mekânlarla ilişkilerini, bugünün insanına “Aziz İstanbul”un artık kayıplara karışmış geçmiş hayatını her hali ve her cephesiyle anlatmaktadır.