Çukurova Derebeyleri ve A'yanları

Çukurova stratejik konumu ve yoğun Türkmen nüfusu ile Anadolu vilayetleri içerisinde ayrı bir öneme sahiptir. Osmanlı Devleti bütün Anadolu Beyliklerini kendi potası içerisinde eritirken Adana’ya hakim olan Ramazanoğulları’nın 1608 yılına kadar yurtluk ve ocaklık statüsünde yönetimde bırakıldı. 1608 yılından sonra timar sisteminin bozulması ve mukataaların çoğalması bölgede yerli a’yân ailelerinin doğmasına sebep oldu. Adana’da ortaya çıkan Karslızâdeler daha sonra Hasanpaşazâdeler ve İshakefendizâdeler adıyla devam etmiştir. Bu aile Cumhuriyet döneminde çoğunlukla Ramazanoğlu, Ener, Tecimer gibi soyadları almışlardır. Tarsus ve Karaisalı yöresinde ortaya çıkan Menemencioğulları 1750 yılından başlayarak bölgenin yönetiminde etkin rol oynamışlardı. Menemencioğulları, Cumhuriyet döneminde de Dışişleri ve Adalet bakanlığı görevleri alacaklardır. Dörtyol- İskenderun taraflarındaki Özeroğulları XVI. Yüzyılın sonlarında dağılmışlar ve Küçükalioğulları bir derebeyi ailesi olarak bölgede hakim olmuştur. Çukurova a‘yânları mukataaların işletmelerinden elde ettikleri paralar ve ele geçirdikleri vakıf gelirleri sayesinde bölgede mütesellimlikleri almışlar, bölgenin hakimi olmuşlardı. Bu hakimiyet valileri ve kadıları kendi nüfuzları altına alacak derecelere ulaşmış devletin hakimiyeti çoğu zaman kağıt üzerinde kalmıştı. Bu kitapta çoğunlukla bu ailelerin devletle ve kendi aralarındaki mücadelelerinin ilginç hikâyesini okuyacaksınız.