Türkiye Cumhuriyeti Tarihinde Eğitim Araştırmaları (1923-1960)

Cumhuriyet’in ilanından sonraki yıllar, eğitim alanında köklü dönüşümlerin yaşandığı bir dönem olarak Türk modernleşme tarihinde önemli bir yer edinmiştir. 1923-1960 yılları arasındaki bu süreçte, eğitim kurumları yalnızca bilgi aktaran yapılar olmaktan çıkmış; toplumsal, kültürel ve siyasal gelişmelerin yönlendiricisi hâline gelmiştir. Bu kitap, söz konusu dönemin farklı boyutlarını akademik titizlikle inceleyen çalışmaların bir araya getirilmesiyle oluşturulmuş; eğitim tarihimizin çok yönlü panoramasını sunmayı amaçlamıştır. Kitabın ilk bölümünde, Cumhuriyet’in eğitim politikaları çerçevesinde sağır, dilsiz ve körler okullarının gelişimi ele alınmıştır. Osmanlı’dan devralınan sınırlı kurumsal mirasın Cumhuriyet yıllarında modernleşme idealleri doğrultusunda nasıl dönüştüğü, engellilik kavramının sosyal yardımdan kurumsal eğitime evrilişiyle açıklanmıştır. 1927-1966 yılları arasındaki gelişim evreleri incelenmiş, özellikle Demokrat Parti döneminde özel eğitim kurumlarının en hızlı genişleme sürecini yaşadığı ve mezuniyet oranlarının arttığı vurgulanmıştır. Cumhuriyet’in eğitim tarihi aynı zamanda küresel gelişmelerden de bağımsız değildir. Kitapta yer alan bir başka araştırma, İkinci Dünya Savaşı yıllarında Türkiye’de eğitim politikalarını incelemektedir. Savaşın yarattığı ekonomik ve toplumsal zorluklara rağmen eğitimde modernleşme çabasının sürdüğü, Halkevlerinin kültürel işlevi ve Köy Enstitülerinin kırsal kalkınmadaki rolü ön plana çıkarılmıştır. Öğrenci ve okul sayılarındaki artış, Cumhuriyet’in geleceğe dönük vizyonunu savaş ortamında bile koruduğunu kanıtlamaktadır.