Teosofizm

Teosofizm, ekseriyetle “Doğu ve Batı doktrinlerini birleştiren bir ezoterik hikmet sistemi” olarak tanımlanır; kimi çevrelerde kadim bilgeliklerin modern bir yankısı olarak takdim edilir. Bu iddianın merkezinde, 1875 yılında kurulan Teosofi Cemiyeti ve onun tartışmalı kurucusu Madam Blavatsky yer alır. Hindistan mistisizmi, Budist telakkiler, ruhçuluk ve Batı okültizminin parçalarını bir potada erittiğini öne süren bu cemiyet, zamanla Mahâtmâlar, astral fenomenler ve sahte inisiyasyonlar etrafında şekillenen geniş bir inanç sistemine dönüşmüştür.
René Guénon, Teosofizm: Düzmece Bir İnancın Tarihi adlı bu eserinde Teosofi Cemiyeti’ne yönelttiği tenkitleri, kadim ve sahih ezoterizmi mikyas alarak temellendirmiştir. Guénon, teosofizmin ne geleneksel Doğu hikmetine ne de Batı’nın hakiki ezoterik mirasına bağlanabildiğini; aksine, sahte otoriteler, çelişkili doktrinler ve mistifikasyonla örülmüş bir kurmaca olduğunu ortaya koymaktadır. Bu eser, modern “sözde” maneviyat arayışlarının en dikkat çekici ve yanıltıcı örneklerinden birine karşı ciddi bir ikaz ve ihtar mahiyetindedir.