Tanah Döneminde Yahudi Din Adamlığı

Elinizdeki bu kitap, Yahudi din adamlığı kurumunun Tanah dönemi içerisindeki tarihsel gelişimini, kurumsal işleyişini ve teolojik arka planını disiplinler arası bir perspektiften ele alan kapsamlı bir incelemedir.
Çalışma, Yahudi din adamlığı müessesesini merkezine alırken; İsrail’de krallık ideolojisi, peygamberlik kurumu, litürjik pratikler, dindarlık anlayışı ve dinî-siyasi yapının dönüşümü gibi tamamlayıcı unsurları da bütüncül bir çerçevede değerlendirmektedir. Arkeoloji, filoloji, fenomenoloji ve mukayeseli din çalışmaları gibi çeşitli alanlardan yararlanan eser, Atalar döneminden Babil sürgünü sonrasına kadar uzanan geniş bir tarihsel süreci tarayarak, Yahudi ruhbanlık kurumunun özgün yapısını ve aşamalar hâlinde geçirdiği dönüşümü analitik bir yaklaşımla ortaya koymaktadır.
Eser, giriş ve dört ana bölümden oluşmaktadır. Giriş bölümünde araştırmanın yöntemi ve kaynakları açıklanmakta; Eski Yakındoğu dinlerindeki ruhbanlık modelleri ile İsrail ruhbanlığının erken dönem karakteri karşılaştırmalı biçimde ele alınmaktadır. Birinci bölüm, İsrail din adamlığının kurumsal işlevlerini-atanma, kutsanma, mabet hizmetleri, kehânet araçları, kurban ritüelleri, öğreticilik rolü ve kutsallık anlayışı- detaylı biçimde incelemektedir. İkinci bölüm, Musa-Harun geleneğinden Hakimler dönemine uzanan süreçte Levililerin rolünü ve ruhbanlığınoluşumuna ilişkin tarihsel dinamikleri tartışmaktadır. Üçüncü bölüm, monarşi döneminde ruhbanlığın siyasal otoriteyle ilişkisini, hiyerarşik yapılanmasını ve ekonomik temellerini analiz ederken; dördüncü bölüm sürgün sonrası dönemde Kohenlik ve Levilik teşkilatının kurumsal çerçevesini, Başkohenlik müessesesini ve din adamlarının gelir düzenini incelemektedir. Sonuç kısmı ise Tanah’ın farklı katmanlarında yer alan verileri sistematik biçimde değerlendirerek, Yahudi ruhbanlık kurumunun tarihsel ve teolojik evrimini bütüncül bir yaklaşımla özetlemekte; din adamlarının kudsiyet vasfının, onların hem ritüel saflığını hem de Tanrı ile toplum arasındaki aracılık rolünü belirlediğini ortaya koymaktadır.
Bütün bu yönleriyle eser, Yahudi tarihi, Eski Ahit araştırmaları, dinler tarihi ve Eski Yakındoğu çalışmalarıyla ilgilenen okuyucular için temel başvuru niteliğinde bilimsel bir katkı sunmaktadır.