Siyasi Tarih

Türkiye’de siyasal tarih alanının erken örneklerinden biri olarak, hem yazarının düşünsel birikimini hem de Cumhuriyet’in ilk yıllarındaki tarih yazımı anlayışını yansıtan Siyasi Tarih, Türkiye ve Dünya tarihinin siyasal ve tarihsel olaylarını konu edinmektedir. Kitapta anlatım, Avrupa güç dengelerinin dönüşümünden başlar; sanayi devriminin yarattığı yeni iktisadi düzenin uluslararası ilişkileri nasıl yeniden biçimlendirdiğini inceler. Ardından Osmanlı İmparatorluğu’nun bu değişime ayak uydurma çabalarını, Tanzimat ve Islahat dönemlerini, diplomasi sahnesinde giderek zayıflayan imparatorluğun iç ve dış siyaseti üzerinde durur. Yazar, her bir dönemin ve olayların ardındaki zihniyet değişimlerini ve güç mücadelelerini kendi bağlamında değerlendirir. Bu nedenle eserimizin amacı, bir “olay tarihi” anlatmaktan çok, siyasi düşünce ve diplomasi tarihini iç içe vermektir. Yöntem bakımından eser, bugünkü akademik tarih yazımının analitik ölçütlerine tam olarak uymasa da, dönemi için son derece sistematik ve öğretici bir yapıya sahiptir. Eserin son kısmında da belirtildiği üzere bir dönem ders kitabı olarak da okutulmuştur. Kaynak gösterme sınırlı, fakat olaylar arasındaki neden-sonuç ilişkilerini kurma çabası güçlüdür. Sonuç olarak Siyasi Tarih, Cumhuriyet’in erken döneminde tarih bilinci inşa etmeyi amaçlayan kıymetli bir metindir. Suphi Nuri İleri, bu eser aracılığıyla Türkiye’nin modernleşme serüvenini dünya siyaseti bağlamında anlamlandırmaya çalışmış, olayların ardındaki yapısal nedenleri göstermeye gayret etmiştir.