Kısmi Kesin Hükümsüzlük

TBK m. 27 hükmünde "Kesin Hükümsüzlük" başlığıyla yapılan düzenlemeye göre; "Kanunun emredici hükümlerine, ahlaka, kamu düzenine veya kişilik haklarına aykırı olan veya konusu imkânsız olan sözleşmeler kesin olarak hükümsüzdür." TBK'ya göre asıl olan sözleşme özgürlüğü ilkesi olmasına rağmen kanun koyucunun sözleşme özgürlüğüne sınır getiren böyle bir hükmü öngörme amacı, özel hukuk sözleşmelerinde taraflar arasında adil bir dengenin kurulmasının sağlanması ve sözleşme ilişkisinde karşı tarafa göre zayıf konumda olan tarafın korunmasıdır.
TBK m. 27/2, c.1 hükmüne göre kural olarak sözleşmenin içerdiği hükümlerin bir kısmının hükümsüzlüğü, sözleşmenin geri kalan hükümlerinin geçerliliğini etkilemez. Ne var ki TBK m. 27/2, c.2 hükmüne göre taraflardan birisi sözleşmelerin içerdiği bir kısım hükümlerin kesin hükümsüz olması nedeniyle bu hükümler olmadan sözleşmeyi yapmayacak olduğunu ileri sürerek, sözleşmenin tamamının kesin hükümsüz olmasını talep edebilir. Bu hükümler olmadan sözleşmenin yapılmayacak olduğunun açıkça anlaşılması halinde sözleşmenin tamamı kesin hükümsüz olur.
TBK m. 27/2 hükmüyle, sözleşmenin içerdiği bir kısım hükümlerin hükümsüzlüğü halinde taraflara sözleşmenin tamamının hükümsüzlüğünü talep edebilme hakkı verilmesi, bu hakkın mutlak surette kullanılabileceği anlamına gelmemektedir. Kanunun lafzından da anlaşılacağı üzere kural, kesin hükümsüz olan sözleşme hükümleri olmaksızın sözleşmenin kalan hükümleriyle ayakta tutulmasıdır. Kanun koyucu özellikle dürüstlük kuralına aykırı bir şekilde sözleşmenin tamamının hükümsüzlüğünün talep edildiği hallerde, kesin hükümsüzlüğü sınırlayıcı bazı düzenlemeler öngörmüştür. Mevzuatın çeşitli hükümlerinde düzenlenen ve kesin hükümsüzlük yaptırımını sınırlayan özellikle özel hukuk sözleşmeleri kapsamında uygulamada en çok karşılaşılan düzenlemelerin incelenmesi amacını taşıyan ve yüksek lisans tezi olarak hazırlanan bu eser, güncel yargı kararları eklenmiş haliyle kitap olarak okuyucuya sunulmuştur.