Kalp Terbiyesi ve Tecelliler

Rükneddîn Ubeydullah es-Semerkandî'nin kaleme aldığı, 19. Asır Osmanlı müelliflerinden Kesedarzâde İsmail Fethi'nin tercüme ettiği ve mütercimin ifadesiyle "hakikatte mükemmel şekilde yazılmış olan" Kalb-i Melekût isimli eser ilk defa okurlarımızla buluşuyor.  

"İnsan kalbine “kalp” isminin verilmesi süratli değişkenliğinden nâşîdir. Efendimiz: “Kalp, her an tehavvül edip değişen serçe kuşu gibidir.” buyurmuşlardır. “Kalp, boş arazi üzerinde rüzgârın evirip çevirdiği bir tüy/yün parçası gibidir. Onun değişikliklerinin hakikatini ancak kalplerine mürâkıb (gözcü) olanlar bilirler.” İnsan kalbi nişangâh gibidir. İnsana gelen duygu ve düşünce okları daima onun üzerine dökülür. Bu yüzden Efendimiz: “Ey kalpleri çeviren Allah’ım! Benim kalbimi senin dinin üzere sabit kıl!” buyururlardı...

Kalp bir kale, şeytan da ona girmeye çalışan bir düşmandır. O düşmandan kurtuluş, ancak kalenin kapılarını muhafaza etmeye bağlıdır. Kalbi koruyup himaye etmek her bir mükellef üzerine farz-ı ayndır. Bu himaye ancak kapıları iyi bilmekle mümkün olabilir. Bu kapıların ne kadar çok oldukları malum ise de büyükleri on üç kadardır; hırs, haset, gazap, şehvet, dünya sevgisi, aşırı tokluk, tamahkârlık, acelecilik, mal biriktirme, cimrilik, taassup, Allah’ın sıfatları hususunda âmiyâne bir tefekkür, son olarak da Müslümanlara karşı sû-i zandır...

Malum olsun ki bilginin yeri kalptir. Kalp de ayna gibidir. Ne kadar pak ve temiz olursa levh-i mahfuza nakşedilenler kendisinde o kadar yansır. Nitekim aynada insanın kendisi hasıl olmaz. Hasıl olan ancak o insana mutabık (uygun) bir surettir. İşte bunun gibi kalpte de ilimlerin kendisi değil örnekleri/suretleri hasıl olur... Bu yüzden kalp, eşyanın hakikatlerinin kendisinde tecelli etmesine kabil bir aynadır..."