Hint Dini Düşüncesinde İnsanın Özgürlük Arayışı

Hint'te insan yaptığı eylemlerin sonucu olarak (karma), sonsuz kez bu dünyaya gidip-gelmek (samsara=gene doğum) zorundadır. Bir anlamda, yaptığı amellerin bir kölesidir. Bu gidiş gelişlerin belirleyicisi olan karma yasası ezeli olsa da, ondan ve yol açtığı kölelikten kurtulmak/özgürlüğe kavuşmak mümkündür. Bu kurtuluş/özgürleşme bütün varlıkların nihai hedefidir; bu yüzden de en yüce mutluluk (mokşa) olarak isimlendirilir. Dini amellerden, bilgiye (metafizik) hatta mantığa varıncaya kadar her türlü bedeni ve zihni faaliyet, karma-samsara çemberinin kölesi olan insanı buradan kurtarma ve ruhunu nihai olarak özgür kılma hedefini gerçekleştirmeye yöneliktir. Bu açıdan bütün faaliyetler kurtarıcı bir özelliğe sahip oldukları gibi onlara verilen değer de, söz konusu hedefi gerçekleştirme hususunda yaptıkları katkılarla ölçülür.