Eylül

"(...) Bir gün işte tabiatın ruhu birden uyanıp görüyor, yapraklarının nasıl sararmış, birçoklarının düşüp çamurlar içinde çürümüş olduğunu görüyor ve simdi hava ne kadar güzel olsa, o bir iki günün verdiği acılıkla bu güzel havaların ne kadar fani, bu renk ve kokunun ne vefasız, ne artık ele geçmez, eldeyken kıymeti bilinmemiş, öylece tüketilmiş bir hazine olduğunu acı acı görüyor, işte artık ne bir çiçek, ne bir koku kalmış... Artık onlara tahammül bile kalmamiş, hepsi çürümüş. Evvelden yağmur yağsa bile ilgisiz kalırlardı, belki daha tazelik, daha hayat gelirdi. Şimdi... Şimdi işte yağmur, işte kış hepsini çürütüyor, her şey çürüyor, her sey..."
Edebiyat-ı Cedide topluluğunun önemli isimlerinden Mehmet Rauf'un ölümsüz eseri Eylül, Türk edebiyatının ilk psikolojik romanı olmasının yanı sıra zevkle okunan ve defalarca basılan "klasik" bir eser olarak ön plana çıkmaktadır.