2. Abdülhamit _{Ezberler ve Gerçekler}

Sultan Abdülhamid hakkında, günümüzde bile çok yoğun tartışmalar yaşanmaktadır. İlginç olan, Abdülhamid'den önceki Tanzimat Dönemi Padişahlarının bu tartışmaların dışında kalmalarıdır! Halbuki, Abdülhamid'in babası Abdülmecit ve amcası Abdülaziz dönemi, dış borçların ve devlet harcamalarında israfın doruğa çıktığı bir dönemdir! Abdülhamid, hem borçları kontrol altına almayı başaran ve hem de devletteki büyük israfa son veren bir padişahtır. Buna rağmen, bütün okların 2. Abdülhamid'e yönelmesi düşündürücüdür. Abdülhamid'e yöneltilen ağır eleştirilerin sebebi, aydınların sürülmesi ise, Abdülaziz döneminde de sürgünler yaşanmıştır. Fakat buna rağmen Abdülaziz'e yöneltilen en küçük bir eleştiri bile yoktur! Abdülhamid'e gelince, ‘Kızıl Sultan, Müstebit Padişah, Hürriyet Düşmanı' unvanları peş peşe dizilmektedir! Ne yazık ki, bu tartışmalar genel ezberlere dayandığı için, Abdülhamid'i eleştirenler de, Abdülhamid'i yüceltenler de, tarihi gerçeklere dayanan objektif değerlendirmeler yapamamaktadırlar.